درد مقعد به چه علتی ایجاد میشود؟ درمان اسپاسم زودگذر مقعد

درد مقعد یا درد رکتوم یک مشکل شایع است که به حس ناراحتی در قسمت انتهایی راست روده گفته میشود. در این نقطه از بدن تعداد زیادی عصب وجود دارد، بنابراین معمولاً بیمار درد شدیدی را احساس می کند.

علت این درد اغلب بیماریهای مقعدی مثل بواسیر و شقاق است و به ندرت از بیماری بدخیم مثل سرطان ناشی میشود. اما در هر صورت توصیه میشود، برای پیدا کردن علت درد با پزشک مشورت نمایید. ساده ترین راه تسکین درد، مصرف مسکن های بدون نسخه و نشستن در آب گرم است. اگر میخواهید بدانید درد مقعدی نشانه چیست؟با همراه ما باشید.

علائم

درد در ناحیه مقعدی می تواند در دهانه و یا داخل رکتوم احساس شود و با علائمی مختلفی همراه باشد که مهمترین آن ها عبارتند از :

• 
  
• درد باسن
• خون در مدفوع
• خونریزی از مقعد
• خارش و سوزش

علت درد مقعدی چیست؟

 درد مقعدی میتواند علت های بسیاری داشته باشد و نیاز به بررسی های بیشتر علائم توسط پزشک دارد. در ادامه چند علت یا دلیل شایع برای ایجاد درد را بررسی می کنیم:

بواسیر یا هموروئید 

این بیماری شایع ترین علت درد دهانه مقعد است که در حدود 75% از مردم را حداقل برای یک مرتبه درگیر می کند. بواسیر متورم شدن یا گشاد شدن رگ ها در داخل مقعد و یا خارج از آن است که میتواند همراه با خونریزی و یا تجمع لخته خون در آن باشد که در این صورت درد شدیدی برای بیمار ایجاد میشود.

راه درمان بواسیر، قطع کردن این بافت متورم شده با جراحی است. از آنجایی که جراحی هموروئید درد زیادی داشته و عوارض متعددی را برای بیمار ایجاد میکرد. چند سالی است که لیزر جایگزین آن شده است. با استفاده از لیزر، میتوان بیماری را سرپایی، بدون احساس درد و خونریزی و نیز بدون ایجاد عوارض بعدی درمان نمود.

شقاق یا فیشر مقعد 

شقاق یا فیشر از دیگر عوامل شایع در ایجاد درد ناحیه مقعدی است. این بیماری زخم عمیق و باریک در لبه مقعد است که میتواند باعث درد ضربان دار مقعدی، سوزش و خارش و یا خونریزی شود.

شاید این بیماری در ظاهر یک زخم ساده به نظر برسد. اما نباید از درمان آن به سادگی عبور کرد. زیرا در صورت عدم درمان، میتواند با تداوم یبوست و تشدید عفونت، زمینه را برای ایجاد بیماری های دیگری مثل آبسه، فیستول، هموروئید و … فراهم کند. 

در صورتی که شقاق با مصرف پمادها و تغییر رژیم غذایی بهبود نیافت، درمان های جراحی و لیزر درمان ضرورت دارد. لیزر بهترین روش درمان شقاق است. زیرا با انجام آن در کمتر از یک ساعت و برای همیشه از شر این بیماری خلاص خواهید شد!

رابطه جنسی مقعدی 

مقعد دارای دو عضله به نام اسفنکتر مقعدی است. یکی از این عضلات به اختیار و دیگری بدون اختیار باز و بسته میشود. حال وارد شدن هر شیء یا عضو جنسی به این عضله علاوه بر اینکه درد شدیدی را ایجاد میکند، میتواند باعث آسیب دیدن عضله شود و با تکرار این عمل باعث بی اختیاری در کنترل دفع گردد. بنابراین بهتر است، از انجام این رابطه خودداری نمایید.

این درد معمولاً پس از چند ساعت برطرف میشود. اگر درد شدیدی دارید میتوانید از مسکن ها کمک بگیرید.

فیستول مقعد

فیستول به ایجاد یک راه یا اتصال غیر طبیعی بین دو عضو از بدن گفته میشود. در مورد مقعد این اتصال مابین بخشی از راست روده و پوست اطراف مقعد ایجاد میشود.

علت فیستول معمولاً، آبسه های درمان نشده و طولانی مدت است. این بیماری میتواند به شکل ایجاد یک زخم قرمز و برآمده در اطراف مقعد مشاهده شود و معمولاً با درد، خونریزی، ترشحات عفونی و … همراه است.

تنها راه درمان این بیماری در گذشته جراحی بود. اما در حال حاضر درمان فیستول با لیزر، جایگزین روشهای قدیمی شده است. لیزر درمان قطعی بوده و در سریع ترین زمان ممکن، بیماری شما را رفع می کند.

درد استخوان دنبالچه 

این استخوان مثلثی شکل در میانه باسن قرار دارد و آسیب دیدن آن میتواند درد شدیدی را ایجاد کند. عوامل از جمله زایمان، فشار، اضافه وزن، تومورها و شکستگی می توانند باعث آسیب دیدن استخوان شوند.

درد ناشی از این استخوان در پایین ترین قسمت ستون فقرات احساس میشود و با نشستن یا تلاش برای ایستادن نیز شدت می یابد. برای درمان این درد انجام فیزیوتراپی و ورزش و یا تزریق داروهای بی حسی توصیه میشود.

یبوست 

یبوست شایع ترین مشکل گوارشی است. که به دشواری در تخلیه روده ها در اثر سفت شدن مدفوع گفته میشود. یبوست میتواند علت های بسیار داشته باشد اما معمولاً رژیم غذایی فاقد فیبر علت آن شناخته میشود. یبوست میتواند یکی از علت های مهم درد مقعدی باشد.

درمان درد مقعد در اثر یبوست مصرف میوه ها و سبزیجات و غلات و به طور کلی غذاهای پر فیبر است. در صورتی که یبوست به حالت مزمن تبدیل شده و بیشتر از یک هفته ادامه داشت، لازم است با پزشک مشورت نمایید. زیرا عدم درمان آن میتواند عوارضی را به همراه داشته باشد، که مهمترین آن بیماری هموروئید است.

بیماری های التهابی روده

بیماری های التهابی روده، مثل کرون، کولیت اولسراتیو و … به ندرت علت درد مقعد هستند. این بیماری ها موجب عفونی و ملتهب شدن روده میشوند. بیماریهای التهابی می توانند باعث درد و خونریزی در دستگاه گوارش شوند. از دیگر علائم این بیماری میتوانیم به تب، اسهال، یبوست، بی اشتهایی، درد شکم و کاهش وزن بی دلیل اشاره کنیم.

راه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. تنها میتوان با مصرف دارو و رعایت رژیم غذایی التهاب ایجاد شده را کنترل و برطرف نمود. تا به این ترتیب دوره های بهبودی بیماری طولانی تر شود. 

اسهال 

 این شرایط به آبکی شدن مدفوع گفته میشود که با تحریک مقعد و درد آن همراه است. اسهال میتواند از عوامل متعددی نشات گیرد. اما در بیشتر موارد باکتریها و ویروسها عامل این وضعیت هستند.

اسهال معمولاً در طی 2 الی 3 روز برطرف میشود. اگر این شرایط ادامه دار بود، لازم است برای درمان به پزشک مراجعه نمایید. زیرا که اسهال طولانی مدت منجر به بی آبی بدن شده و میتواند عوارض خطرناکی را برای بدن به همراه داشته باشد.

بیماری های آمیزشی یا STD ها

به بیماری هایی که از طریق مقاربت جنسی منتقل میشوند، STD گفته میشود. این بیماری های عفونی مثل تبخال، کلامیدیا، سیفلیس و ویروس پاپیلوم انسانی (زگیل تناسلی) اگر به مقعد و راست روده را پیدا کنند، میتواند باعث درد رکتوم شوند. درد، خارش و ترشحات و نیز خونریزی از علائم اصلی این بیماریهای به شمار میرود.

کیست مویی 

کیست مویی نوعی بیماری مقعدی است. این بیماری باعث ایجاد برجستگی ملتهاب و دردناکی میشود. این بیماری بیشتر پایین تر از کمر و مابین دو کفل ایجاد میشود. علت کیست مویی برگشت مو به داخل پوست است. از نشانه های این بیماری میتوانیم به درد، سوزش، خارش، خونریزی و ترشحات عفونی از زخم اشاره کنیم.

راه درمان کیست مویی جراحی و لیزر است. از آنجایی که برای از بین بردن این بیماری باید بخش وسیعی از اطراف کیست تخلیه شود، اگر درمان با جراحی سنتی انجام شود، میتوان درد شدیدی داشته و باعث ایجاد عفونت شود.

سندرم لواتورآنی 

این سندرم اسپاسم زودگذر مقعدی است که در اثر گرفتگی عضلات کف لگن ایجاد شده و میتواند باعث احساس درد در مقعد شود. این شرایط بیشتر در زنان رخ می دهد اما امکان بروز آن در مردان نیز وجود دارد.

از علائم این وضعیت میتوانیم به نفخ، درد مثانه، درد مهبل، احساس درد هنگام دفع ادرار یا مقاربت و درد در سمت چپ شکم اشاره کنیم. این شرایط نیاز به درمان خاصی ندارد، زیرا معمولاً بدون درمان رفع میشود.

گرفتگی مقعد (اسپاسم)

این شرایط از گرفتگی عضلات در این ناحیه ناشی میشود و درد شدیدی را در کنال یا اطراف مقعد ایجاد می کند. گرفتگی با سندرم سندرم لواتور آنی متفاوت است. چرا که معمولا این درد در طی چند دقیقه رفع میشود اما درد سندرم ممکن است تا چند روز پا برجا باشد.

این وضعیت در زنان شایع تر از مردان است. علت دقیق گرفتگی رکتوم مشخص نیست اما عواملی مانند فعالیت جنسی، قاعدگی، یبوست و فشار احتمال بروز این شرایط را افزایش میدهند.

سرطان مقعد

 سرطان مقعد رشد و تکثیر بی رویه سلولها در مقعد است. این بیماری در ابتدا بدون علامت است ولی با رشد توده ممکن است به دیگر اندام فشار وارد شده و بیمار علائم از جمله درد را احساس کند. خونریزی، احساس توده ای در مقعد و حس ناکامل بودن دفع از علائم این بیماری هستند.

البته لازم به ذکر است این علائم بیشتر ناشی از بیماریهای شایع مقعدی مثل بواسیر و شقاق ایجاد می شود ولی لازم است برای اطمینان با پزشک مشورت کنید. راه های درمان سرطان میتواند از شیمی درمان، پرتو درمانی تا عمل جراحی متغیر باشد.

پرولاپس مقعد 

در این شرایط بخشی از رکتوم یا همان راست روده از مقعد خارج میشود. ضعف عضلات این بخش از بدن به خصوص بعد از 50 سالگی میتواند باعث ایجاد این وضعیت شود. این بیماران ممکن است همزمان با بیرون زدگی مقعدی خونریزی، یبوست، بی اختیاری مدفوع و ترشحات مخاطی از مقعد را تجربه کنند.

پروستاتیت 

 مشکلات مربوط به پروستات از جمله پروستاتیت (التهاب غده پروستات) میتواند درد رکتوم را به همراه داشته باشد. این وضعیت می توان در هر سنی ایجاد شود. مردانی که تجربه قرار دادن سوند یا دیگر تجهیزات پزشکی در مجرای ادرار را داشته اند، بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. مصرف آنتی بیوتیک میتواند به درمان پروستاتیت کمک نماید.

علت درد مقعد هنگام دفع مدفوع چیست؟

درد مقعد ممکن است در تمام طول روز احساس شود و یا با دفع مدفوع شدت بگیرید. این وضعیت در اغلب موارد از بیماری بواسیر ناشی میشود.

بواسیر داخل کانال یا مجرای رکتوم است وقتی مدفوع برای دفع از این کانال عبور می کند، سطح بواسیر را خراشیده و به آن فشار وارد می کند. به همین جهت درد بیمار هنگام دفع تشدید میشود.

بهترین راه درمان درد مقعدی

همان طور که مفصلاً اشاره کردیم، درد مقعد میتواند علت های مختلفی داشته باشد. پس امکان معرفی یک روش درمان مشخص، برای همه ی این علت ها وجود ندارد. درد مقعد می تواند هشداری جدی از بیماریها باشد. پس از کنار آن ساده عبور نکنید! هر بیماری هر چند ساده اگر به موقع درمان نشود، به مشکلی خطرناک یا حتی کشنده تبدیل خواهد شد. برای اینکه بتوانید سریع تر و با بهترین روش از شر بیماری خود خلاص شوید، لازم است از یک پزشک متخصص گوارش یا جراح کمک بگیرید. 

در ضمن اگر همراه با درد، علائمی مثل خونریزی، خون در مدفوع یا احساس توده ای در مقعد یا ناکامل بودن عمل دفع را دارید. وضعیت اورژانسی تلقی میشود و نباید زمان را تلف کرد. در غیر این صورت عواقب کار با شما است.

تسکین موقتی درد مقعد

درد شدید ناحیه مقعد، وضعیت بسیار آزار دهنده ای است. در صورتی که هنوز از پزشک کمک نگرفته اید، می توانید با راهکارهای زیر برای مدتی کوتاه درد خود را تسکین دهید. به یاد داشته باشید، این روشها نمی توانند جایگزین درمان های موثر شوند، چرا که بیماری شما دیر یا زود عود کرده و ممکن است وضعیت را پیچیده و آزار دهنده تر از قبل کند.

درمان یبوست : همان طور که ذکر شد، یبوست از شایع ترین علل درد این بخش بدن است. برای رفع این شرایط مصرف انواع میوه ها و سبزیجات، غلات سبوس دار و انجام ورزش توصیه میشود. در صورت کارآمد نبودن این موارد استفاده از نرم کننده های مدفوع نظیر پسلیوم نیز برای تسهیل در تخلیه روده توصیه میشود.

حمام سیتز : نشستن در یک وان آب داغ برای حداقل نیم ساعت و چند بار در روز میتواند به تسکین درد این ناحیه کمک نماید.

پماد ها : استفاده از پماد لیدوکائین میتواند در برطرف کردن سریع درد موثر باشد. اگر علت این درد شقاق یا بواسیر است، مصرف پماد های مناسب این بیماری نیز میتواند راه حل خوبی برای برطرف کردن درد باشد، اما موقتی!

مسکن ها : مصرف داروهای خوراکی بدون نسخه مانند استامینوفن، آسپرین یا ایبوپروفن و…. میتواند برای حداقل چند ساعت درد شما را تسکین دهند. به شرطی که در مصرف آنها زیاده روی نکنید.

کلینیک عابدیان